Dankzij het laaggelegen en waterrijke landschap konden ze grote delen van het gebied onder water zetten. Zo werd een linie van water gecreëerd waar de troepen zich achter konden verschansen: de waterlinie.
Water als bondgenoot
Een laagje water van ongeveer 40 centimeter was voldoende om het land moeilijk begaanbaar te maken voor voertuigen, mensen en paarden. Op deze manier waren wegen, sloten en obstakels op afstand niet zichtbaar. Tegelijkertijd was het water te ondiep om te bevaren. Er ontstond een linie van onder water te zetten gebieden, versterkt met verdedigingswerken. Water werd onze bondgenoot. Dit is later de Oude Hollandse Waterlinie genoemd.
Nieuwe Hollandse Waterlinie
De stad Utrecht lag nog buiten deze linie. Maar in het begin van de 19e eeuw ontstond de Nieuwe Hollandse Waterlinie, een verdedigingslinie van 85 kilometer lang van Muiden tot aan de Biesbosch. Het is een ingenieus systeem van sluizen, inundatiekanalen en bestaande wateren en waterkeringen. Op de zwakke en strategisch belangrijke plaatsen (zoals sluizen) werden forten en kazematten gebouwd, zoals Fort aan de Klop.
En… Actie?!
Uiteindelijk was de Nieuwe Hollandse Waterlinie van circa 1815 tot 1940 een onneembare vesting. De waterlinie is drie keer in stelling geweest. De eerste keer was tijdens de Frans-Duitse Oorlog van 1870 tot 1871. En de tweede keer was tijdens de Eerste Wereldoorlog van 1914 tot 1918. Uit een Duits spionagerapport kunnen we opmaken dat de waterlinie toen heeft voorkomen dat Duitsland ons heeft aangevallen. Tot slot was de laatste keer rond 1939 in de aanloop van de Tweede Wereldoorlog. Helaas bleek het systeem toen al gauw verouderd: de Duitsers vlogen er gewoon overheen.
Uiteindelijk zijn het de Duitsers geweest die de Nieuwe Hollandse Waterlinie voor het laatst gebruikten. Ze bezetten Nederland van 1940 tot 1945 tijdens de Tweede Wereldoorlog. Rond 1944 zetten ze delen van de waterlinie onder water om de bevrijders van Nederland tegen te houden.
Grootste rijksmonument van Nederland
Tegenwoordig is de Nieuwe Hollandse Waterlinie vooral een mooi en bijzonder landschap. Hiernaast is de waterlinie het grootste rijksmonument van Nederland en bovendien UNESCO Werelderfgoed.