Wat vindt trainer Mireille bij ons?

Mireille Ollivieira vertelt haar verhaal

Over diversiteit, inclusie en communicatie van mens tot mens

‘Maar Titia, vertel me, wie is je vader, wie is je moeder?’ Mireille Ollivieira kijkt me schuin aan. We lopen samen over de fortbrug naar het Wachthuis voor een kop koffie en een interview.

Ik schiet in de lach, want ik ga háár interviewen. Of nou ja, dat dácht ik. Want Mireille blijkt dus nog nieuwsgieriger dan ik.

Mireille en ik zien elkaar vaker op het fort. We hebben een vluchtig gesprek als ze op kantoor boeken haalt voor de deelnemers aan de Deep Democracy trainingen die ze geeft voor Human Dimensions. Of we praten net iets langer als ik haar help die boeken naar de trainingsruimte te dragen. Maar nu is ze naar het fort gekomen om mijn vragen te beantwoorden.

Eén ding is me meteen duidelijk: je hebt grote interesse in mensen. Hoe komt dat zo?

‘Ik weet het niet, dat is altijd zo geweest. Ik ben in Paramaribo geboren als kind van twee onderwijzers. Toen ik vier was, verhuisden we naar Nederland. Het viel me op dat we de schoolweek niet begonnen met de vlag hijsen en het volkslied zingen, zoals ik in Suriname gewend was. Dat was voor het eerst dat ik me afvroeg waarom mensen zich gedragen zoals ze zich gedragen. En daar ben ik nooit mee gestopt.’

Met oprechte belangstelling naar mensen kijken, wat heeft dat jou geleerd?

‘Door naar mensen te kijken en luisteren leer je enorm veel. Anderen halen hun kennis vooral uit boeken, maar ik ben niet zo’n lezer, al zou je van een onderwijzerskind misschien anders verwachten, haha.

Ik leer door gedrag, films, plaatjes, teksten, situaties en verhalen te bekijken vanuit verschillende perspectieven. Dat is een oneindige ontdekkingsreis, waar ik boeken of onderzoeken bij zoek. Ik leer het liefst van ervaringen en ontmoetingen in de praktijk. Op een gegeven moment merkte ik dat ik zelfs gedrag kon voorspellen.’

Dus jij ging psychologie of sociologie studeren?

‘Nee, communicatiewetenschap, want ik wilde mensen verbinden door de andere kant van het verhaal te vertellen. Dat begon al toen ik op school klassenvertegenwoordiger was of in de medezeggenschapsraad zat. Ik woonde in de Bijlmer in Amsterdam, een groene en sociale wijk. Het voelde als een dorp waar mensen elkaar kenden en hielpen. De buitenwereld had daar alleen een heel ander beeld bij.’

Zeg je nou dat verandering begint bij verhalen vertellen?

‘We begrijpen elkaar pas als we naar elkaar luisteren en in staat zijn mee te voelen met de ander. Dat is iets anders dan opgeslokt worden door emoties. Het gaat over je kunnen verplaatsen in die ander. Dat is niet altijd makkelijk, juist door die emoties. Ik heb geleerd dat je je kwetsbaar moet durven opstellen om een connectie te maken. Je moet soms een andere toon aanslaan, op menselijk niveau communiceren.’

Klinkt logisch, maar mensen raken, hoe doe je dat in de praktijk?

‘Een voorbeeld: ik verzorgde voor de wethouder de communicatie tijdens het sinterklaasfeest. Ik had traumatische herinneringen aan Zwarte Piet, die elk jaar opnieuw werden getriggerd. Ik was boos dat bestuurders geen oog hadden voor het effect dat deze karikatuur op mij had. Het ging nota bene om hun eigen geschiedenis en de denkbeelden van toen over mensen van kleur: die waren knecht, bedienden of entertainment. Zwarte Piet bracht alles bij elkaar en ik voelde me niet gehoord en niet gezien.

Tot een witte vriend me zei: ‘Ga vertellen wat het met je doet als mens. Dat is veel effectiever dan boos worden op mij en alle mensen die op mij lijken. Ik snap jou, maar ik wil en kan er niet mee dealen. Je haalt mijn zelfbeeld en mijn herinneringen overhoop met jouw boosheid en pijn. Dat is niet eerlijk, maar wel hoe het werkt.’ Dus ik ging vertellen wat het fenomeen Zwarte Piet deed met mij. En die boodschap kwam wél over. Wat een eye opener.’

Ik snap meteen waarom je Deep Democracy trainingen geeft.

‘Juist. Tijdens die trainingen leer ik de deelnemers in de groep luisteren naar de stem van de minderheid. We gaan op zoek naar alle meningen om de diversiteit te benutten en inclusie te bevorderen.’

Betty, onze kok, vertelde me dat ze door jullie democratische besluitvormingsproces nooit weet hoe laat jullie komen lunchen. Hoe zit dat?

‘Als onderdeel van de training bepalen de deelnemers hoe lang de lunchpauze duurt. We gaan pas eten als alle meningen zijn gehoord en een gezamenlijk besluit is genomen. Dat kan snel gaan, maar ik heb ook meegemaakt dat het drie kwartier duurde. Dan wordt het ongemakkelijk, want mensen krijgen trek, haken af of zijn het zat. Zo ervaren ze hoe het voelt om een besluit te nemen onder druk.’

Weet je nog, de eerste keer dat je over onze fortbrug stapte?

‘Ik begon als leerling-trainer voor Human Dimensions, drie jaar geleden. Ondanks de zenuwen voelde ik me meteen vrij op het terrein. Jullie ontvingen me hartelijk en maakten me wegwijs.
Nu zijn we goed op elkaar ingespeeld. Training geven op Fort aan de Klop voelt als thuiskomen, dat hoor ik ook van mijn collega’s. Jullie verwennen ons schandalig met lekker eten en goede service.’

Waarom passen Human Dimensions en Fort aan de Klop zo goed bij elkaar, denk je?

‘Het draait bij ons allebei om diversiteit en inclusie. Ik zie in jullie team jonge en ervaren medewerkers. Moeders, studenten en stagiairs. Mensen uit Syrië en Oekraïne. Iedereen krijgt de kans zich te ontwikkelen, net als in onze trainingen. En jullie staan altijd klaar om ons te helpen, zelfs jullie hangbuikzwijntjes en kippen dragen bij.

En dan de locatie. Die is geweldig, zowel in de winter als in de zomer. De zalen zijn licht en ruim. Bij mooi weer neem ik de flipover en mijn deelnemers mee naar buiten. Fort aan de Klop is een plek die uitnodigt om te leren.’

---

Human Dimensions activeert organisaties om woest aantrekkelijk te zijn voor alle medewerkers, klanten, leveranciers en de wereld. En het liefst ook nog verrukkelijk eenvoudig.

Dat doen ze met verschillende methodieken zoals Deep Democracy voor besluitvorming. Voor die trainingen is Fort aan de Klop de thuisbasis.